تفاوت گوگل اسکولار و اسکوپوس چیست؟

شاید تصور کنید که گوگل اسکولار تنها موتوری است که می‌توان در آن به کاوش مقالات، مجلات و کنفرانس ها، کتاب ها، پایان نامه ها و سایر منابع علمی پرداخت. اما باید بگوییم علاوه بر گوگل اسکولار، پایگاه های اطلاعاتی اسکوپوس و ISI نیز چنین امکاناتی را برای مخاطبان خود ایجاد کرده اند. هر یک از این پایگاه ها برای جستجوی منابع علمی مناسب بوده و مزیت های زیادی دارند. اما روش کار با گوگل اسکولار و اسکوپوس با هم متفاوت است و هر کدام دارای ویژگی های خاصی هستند. اگر می‌خواهید با ویژگی‌های این دو پایگاه داده آشنا شوید و تفاوت اسکوپوس و گوگل اسکولار را بدانید، پس با ادامه این مطلب از کلام سبز همراه ما باشید.

اسکوپوس چیست؟

خوب است بدانید یکی از بزرگ‌ ترین بانک اطلاعاتی «چکیده» و «استناد» متون دارای داوری همتا، اسکوپوس است. این بانک اطلاعاتی بسیار جامع بوده و شامل کتاب‌ ها، ژورنال‌ های علمی، و مقالات کنفرانسی جهان است. این بانک اطلاعاتی علاوه بر چکیده، منابع متون را نیز به شما نشان می‌دهد. بنابراین این امکان را به شما می‌دهد که تعداد استنادات برای هر مقاله را محاسبه کنید.

اسکوپوس توانسته بیش از ۲۲۸۰۰ عنوان دنباله‌ دار، ۱۵۰۰۰۰ کتاب و ۵۰۰۰ ناشر را پوشش دهد. علاوه بر این با توجه به این که مقالات این بانک اطلاعاتی دائما به روزرسانی می‌شود و جدیدترین پژوهش‌ ها و اطلاعات علمی در زمینه‌ های مختلف تکنولوژی، پزشکی، علوم اجتماعی و هنر در آن قرار می‌گیرند، این عدد در هر لحظه تغییر می‌کند.

پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس از سال ۱۷۸۸ تاکنون بیش از ۷۰ میلیون سند را در خود جای داده است. سال انتشار مراجع این سند‌ ها که تعدادشان به ۱.۴ میلیارد می‌رسد، به سال ۱۹۷۰ و پس از آن برمی‌گردد.

راه اندازی اسکوپوس اواخر سال ۲۰۰۴ توسط الزویر، ناشر هلندی انجام شد و در زمان بسیار کوتاهی به معتبرترین پایگاه اطلاعاتی تبدیل شد. هر نویسنده در پایگاه استنادی اسکوپوس دارای یک پروفایل شخصی خواهد بود و اطلاعات مهم را در آن نمایش می‌دهد. تا به امروز بیش از ۱۶ میلیون اکانت در این پایگاه ایجاد شده است که نزدیک به ۷۰۰۰۰ مورد از آن ها، اکانت موسسات اصلی در سطح جهان هستند.

ویژگی های پایگاه اطلاعاتی Scopus

پایگاه اطلاع رسانی اسکوپوس ویژگی ها و مزیت های زیادی دارد که در ادامه به تعدادی از آن ها اشاره می‌کنیم.

۱. یکی از مزیت ها و ویژگی های نمایه اسکوپوس، داشتن یک پایگاه جامع است. در واقع تمام مقالاتی که در مجلات و نشریات اسکوپوس به چاپ می‌رسند، در این پایگاه نیز قرار می‌گیرند، در نتیجه این امکان برای نویسندگان به وجود می‌آید که از تعداد استنادات به هر مقاله اطلاع پیدا کنند. با استفاده از این ویژگی می توان فهمید که هر مقاله ای که در این مجموعه وجود دارد، تا این لحظه چند دفعه توسط سایر مقالات مورد استناد قرار گرفته است.

۲. علاوه بر موارد گفته شده، در این پایگاه اطلاعاتی می‌توان تعداد دفعات ارجاع به یک مقاله را پیدا کرد و حتی از تعداد مقالات چاپ شده یک نویسنده خاص مطلع شوید.

۳. از ویژگی‌ های پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس، راحت بودن کار با آن است و جستجو در آن حتی برای کاربران تازه کار بسیار آسان است.

۴. با توجه به این که پایگاه اسکوپوس به صورت بین رشته ای است، در میان یاد کردها، می توان به همه مقالاتی که حتی با رشته محقق بی ارتباط هستند، نیز دسترسی پیدا کرد.

۵. یکی دیگر از ویژگی های منحصر به فرد اسکوپوس این است که برای هر نویسنده، یک پروفایل اختصاصی تعریف می‌کند که اطلاعات مهم مانند affiliation، تعداد مقالات چاپ شده نویسنده و اطلاعات کتاب شناسی آن ها، منابع و تعداد یادکرد هایی که هر یک از مقالات به دست آورده اند را نشان می‌دهد. علاوه بر آن کاربرانی که در این پایگاه ثبت نام کرده اند می‌توانند این قابلیت را در حساب کاربری خود فعال کرده و در صورت ایجاد تغییر در پروفایل کاربری آن‌ها، به او گزارش داده شود.

۶. علاوه بر موارد گفته شده، امکان محاسبه H Index نویسندگان در پایگاه اسکوپوس وجود دارد.

۷. از ایرادات پایگاه اسکوپوس می‌توان به این اشاره کرد که امکان دسترسی رایگان به آن وجود ندارد و باید اشتراک سالانه برای آن تهیه کرد.

معرفی کوتاهی از گوگل اسکولار

گوگل اسکولار در واقع یک پایگاه استنادی رایگان است که از لحاظ کارکرد مانند نمایه اطلاعاتی وب آو ساینس و اسکوپوس عمل می‌کند. همانطور که می‌دانید پایگاه استنادی به ابزارهایی گفته می‌شود که اطلاعات کتاب شناختی، چکیده و حتی متن کامل مقالات، مجلات و سایر منابع اطلاعاتی را دسترس پذیر کرده و امکان جستجوی آن‌ها را برای کاربران به وجود آورده است. علاوه بر این تعداد استنادهای دریافتی هر مقاله و هر پژوهشگر  نیز در این پایگاه‌ها مشخص می‌شود.

مقایسه اعتبار اطلاعاتی Scopus و  Google Scholar

طبق مطالعات انجام شده، خروجی فهرست ها و گزارشات استنادی توسط سه پایگاه ISI، اسکوپوس و گوگل اسکولار با یکدیگر تفاوت دارند. گزارشاتی که توسط موسسه های مختلف انجام شده، نشان می‌دهد که google scholar و Scopus نسبت به پایگاه ISI به ترتیب ۹۶ و ۸۷.۵ درصد ارجاعات را صحیح گزارش کرده بودند. گزارشات ارجاعی مربوط به ISI نیز با ۴ درصد خطا همراه بود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که ISI بیشترین دقت تشخیص ارجاعات را به خود اختصاص داده است. کمترین دقت و حساسیت نسبت به تشخیص صحیح ارجاعات نیز به Scopus مربوط می‌شود. در این میان با وجود این که گوگل اسکالر تعداد ارجاعات را با حساسیت بیشتری نسبت به Scopus انجام می‌دهد، اما در مقایسه با Scopus و ISI قابل اعتماد نیست. دلیل آن نیز ضعیف بودن قابلیت Google scholar در ارائه و گردآوری داده ها برای گزارشات است.

تفاوت اسکوپوس و گوگل اسکولار

برای بیان تفاوت اسکوپوس و گوگل اسکولار، باید بگوییم که اسکوپوس در مقایسه با گوگل اسکالر دقت بیشتری دارد. همچنین برخلاف گوگل اسکولار که اطلاعات مربوط به یادکرد در آن  زود به زود به روز رسانی نمی‌شود، در اسکوپوس به صورت روزانه مطالب آپدیت شده در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. همچنین گوگل اسکولار برخلاف اسکوپوس رایگان است و برای دسترسی به آن لازم به پرداخت پول نیست.

کلام آخر

همانطور که در این مطلب متوجه شدید، ما تلاش کردیم به طور کامل به بررسی ویژگی اسکوپوس بپردازیم تا شما بدون هیچ نگرانی بتوانید به جستجوی مقالات، مجله‌ها و غیره در این پایگاه اطلاعاتی عالی بپردازید. همچنین به تفاوت اسکوپوس و گوگل اسکولار نیز پی ببرید. خوب است اشاره کنیم که کار با اسکوپوس بسیار آسان است و با انجام چند تمرین ساده و دقت به چند نکته می‌توانید روش کار با آن را یاد بگیرید. اگر در رابطه با موضوعات مطرح شده در این مطلب دچار مشکل شدید، سوال خود را با ما در میان بگذارید. در صورت امکان حتما شما را راهنمایی خواهیم کرد.