ویژگی‌های یک پژوهشگرخوب چیست؟

ویژگی‌های یک پژوهشگر خوب چیست؟ آیا همه افراد می‌توانند کارهای پژوهشی انجام دهند؟ چرا بعضی از افراد در انجام پژوهش‌های علمی تا این حد موفق هستند؟ چرا بعضی از افراد کارهای پژوهشی خود را در نیمه راه رها می‌کنند؟ حتماً با این سوالات متوجه شده‌اید که همه افراد نمی‌توانند کارهای پژوهشی را به خوبی انجام دهند. اما افراد موفق در پژوهش چه ویژگی‌هایی دارند؟

آیا می‌توان با کسب این ویژگی‌ها به یک پژوهشگر موفق تبدیل شد؟ پاسخ این سوال مثبت است. بعضی از ویژگی‌ها اکتسابی هستند و شما با کمی تمرین می‌توانید به آنها دست پیدا کنید. البته بعضی از افراد به صورت درونی و براساس هوش بالای خود بدون کسب ویژگی‌های اکتسابی نیز در انجام کارهای پژوهشی موفق هستند.

از مهمترین کارهای پژوهشی که دانشجویان انجام می‌دهند؛ نوشتن پایان نامه، انواع مقاله‌های علمی و تبدیل پایان نامه به کتاب است. البته نوشتن مقاله ISI و مقالات علمی ترویجی نیز نیاز به دانش و بسیاری از ویژگی‌های دیگر دارد. در ادامه همراه من باشید تا با ویژگی‌های یک محقق خوب و با تجربه آشنا شوید. اینطوری می‌توانید این صفات را در خود پرورش داده و شما نیز به یک پژوهشگر خوب و با تجربه تبدیل شوید.

ویژگی‌های یک پژوهشگرخوب چیست؟

یک پژوهشگر خوب باید از صفاتی مانند راستگویی، عدم تعصب، روحیه بالا، علاقه و اشتیاق و… برخوردار باشد. در ادامه با هرکدام از این صفت‌ها به طور کامل آشنا می‌شوید.

آشنایی با ویژگی‌های یک محقق خوب

بعضی از ویژگی‌های یک محقق خوب و مهارت های پژوهشگر با تجربه به شرح زیر است که با کسب آنها می‌توانید به یک پژوهشگر موفق تبدیل شوید.

۱٫  رعایت صداقت و راستی

کارهای پژوهشی معمولاً برای حل مشکلی از مشکلات جامعه انجام می‌شوند. اکثر کارهای پژوهشی کاربردی هستند. به همین دلیل یک پژوهشگر و محقق خوب در هنگام پژوهش، تمام داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز برای پژوهش خود را در کمال صداقت و درستی جمع‌آوری می‌کند. زیرا به خوبی می‌داند که باید از نتایج این پژوهش برای رسیدن به یک پدیده نو و یا حل مشکلی از مشکلات جامعه استفاده نماید. به همین دلیل از ویژگی‌های یک محقق خوب می‌توان جمع‌آوری اطلاعات در نهایت صداقت و درستی اشاره کرد.

۲٫ پرهیز از هرگونه تعصب

بزرگترین دشمن هر پژوهشی تعصب است. گاهی اوقات پژوهشگران به دلیل تعصباتی که دارند حقیقت را نادیده می‌گیرند. در حالی که جمع‌آوری داده‌ها باید براساس حقیقت انجام شود. تحلیل این داده‌ها با استفاده از روش‌های تجزیه و تحلیل آماری انجام می‌شود. به همین دلیل تجزیه و تحلیل داده‌ها دور از هرگونه تعصب و غرض‌وری منجر به رسیدن به نتایج واقعی می‌شود. این موضوع در هنگام نوشتن پایان نامه از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است. زیرا از برترین نقاط قوت یک پایان نامه، پرهیز از هرگونه غرض‌ورزی است.

۳٫ داشتن علاقه و اشتیاق

کدام کاری بدون علاقه و اشتیاق به نتیجه می‌رسد؟ پاسخ این سوال منفی است. برای رسیدن به هرگونه موفقیت باید علاقه و اشتیاق داشت.

یک محقق خوب برای انجام کارهای پژوهشی اشتیاق زیادی دارد. همین اشتیاق و کنجکاوی باعث می‌شود تا بتواند اطلاعاتی دقیق و درست از موضوع پژوهش به دست آورد.

مثلاً یک دانشجو به خوبی باید با ساختار پایان نامه و یا مقاله آشنا باشد. تسلط او بر قسمت‌های مختلف پایان نامه، مقاله و یا هر کار پژوهشی، نشان‌دهنده اشتیاق پژوهشگر به انجام کار پژوهشی برای رسیدن به نتایج دقیق‌تر است. محققان خوب، به موضوع پژوهش خود به صورت سطحی نگاه نمی‌کنند؛ بلکه نگاه آنها به هر چیزی عمقی است.

همچنین این دسته از محققان تنها به مسائل اصلی و مهم توجه می‌کنند؛ زیرا به خوبی می‌دانند توجه به جزئیات و مسائل حاشیه‌ای آنها را از پرداختن به اصل موضوع دور می‌کند. به همین دلیل به محققان و دانشجویان توصیه می‌شود که توجه به اصل موضوع تحقیق خود را در الویت قرار دهند. این کار تاثیر زیادی در انجام یک کار پژوهشی با کیفیت و رسیدن به نتایج درست را دارد.

۴٫ برخورداری از تفکری باز

وجود ذهنی باز در کارهای پژوهشی اهمیت زیادی دارد. از بزرگترین ویژگی‌های یک محقق خوب داشتن ذهنی باز و آزاد است. یک پژوهشگر با ذهن باز به همه پدیده‌ها با کشف جنبه‌های جدید نگاه می‌کند. در حقیقت اینگونه از افراد اصلاً به یافته‌ها و پژوهش‌های قبلی که توسط افراد دیگر کشف شده اهمیت نمی‌دهند. چون تصور می‌کنند هنوز جنبه‌های کشف نشده‌ای درباره آن موضوع وجود دارد. طرز تفکر این افراد به گونه‌ای است که دریچه‌های ذهن خود را برای کشف هر پدیده‌ای باز نگه می‌دارند. اگر به صورت خلاصه در مورد این افراد بخواهم توضیح دهم باید بگویم که این افراد تصور می‌کنند هر موضوع و پدیده‌ای هزار جنبه کشف نشده دارد.

۵٫ برخورداری از خلاقیت و نوآوری

برجسته‌ترین پژوهشگران، کسانی هستند که به خلاقیت و نوآوری در کارهای پژوهشی خود اهمیت زیادی می‌دهند. این دسته از محققان به دنبال راهی برای جایگزینی پدیده‌های جدید به جای پدیده‌های قدیمی هستند. البته ممکن است بسیاری از جوامع این جایگزینی را دوست نداشته باشند، به همین دلیل یک پژوهشگر خوب این کار را به شیوه‌ای هوشمندانه انجام می‌دهد.

دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکترا که در پایان نامه و رساله خود از خلاقیت و نوآوری استفاده می‌کنند، از شانس بالاتری برای پیدا کردن شغلی بهتر و تحصیل در بهترین دانشگاه‌های خارج از کشور برخوردار هستند. همچنین این دانشجویان شانس بیشتری برای پذیرش مقالات استخراج شده از پایان نامه و رساله خود در مجلات معتبر را دارند.

۶٫ برخورداری از مهارت نوشتن

ممکن است یک محقق، پژوهش خود را به بهترین نحو ممکن انجام دهد.همچنین در جمع‌آوری داده‌ها نهایت دقت را به خرج دهد. اما توانایی نوشتن پروسه انجام کار علمی را به صورت دقیق و علمی نداشته باشد. در حقیقت یک محقق خوب، محققی است که بتواند علاوه بر انجام کار پژوهشی به شیوه‌ای صحیح، آن را به صورت شفاف، واضح و قابل فهم برای همه روی کاغذ نیز پیاده‌سازی کند. در صورتی که نتواند این کار را به درستی انجام دهد، قطعاً خوانندگان به میزان علم و دانش او پی نخواهند برد.

۷٫ برخورداری از هوش خدادادی  و آی کیو بالا

بعضی از افراد به صورت طبیعی و ژنتیکی از هوش و استعداد بالاتری نسبت به بقیه افراد برخوردار هستند. این افراد بهتر از بقیه می‌توانند کارهای علمی و پژوهشی انجام دهند و خلاقیت بیشتری در این زمینه دارند.

۸٫ توانایی تجزیه و تحلیل

همانطور که قبلاً گفتم بعد از جمع‌آوری داده‌ها باید تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزارهای مخصوص و توسط خود فرد پژوهشگر انجام شود. یک محقق خوب داده‌ها را در کمال صداقت و درستی و با توجه به توانایی‌های خود به بهترین شکل ممکن تجزیه و تحلیل می‌کند.

۹٫ دارای روحیه بالا برای مواجه با سختی‌های پژوهش

انجام کارهای پژوهشی سختی‌های مخصوص به خود را دارد. کسی که کارهای پژوهشی را انجام می‌دهد باید دارای روحیه بالا برای مواجه با سختی‌ها باشد. بسیاری از پژوهشگران به محض مواجه با سختی‌های کار تحقیق از انجام آن پشیمان می‌شوند. از بزرگترین ویژگی‌های یک محقق خوب وجود روحیه بالا در برخورد با مشکلات است. یک محقق خوب، به دنبال موضوعاتی می‌رود که به دلیل سختی سایر پژوهشگران از انجام آن پشیمان شده‌اند. اینطوری نتیجه کار آنها از نتیجه کار افراد دیگر متمایز می‌شود. به همین دلیل اگر می‌خواهید کارهای پژوهشی با بار علمی بالا انجام دهید، حتماً روحیه خود را در برابر مشکلات پژوهشی بالا ببرید!! این کار موفقیت شما را تضمین می‌کند.

۱۰٫ دارای روحیه انتقادپذیری

یک محقق خوب دارای روحیه انتقادپذیری بالا است و از نقدهای دیگران به کارهای پژوهشی خود استقبال می‌کند. حتی بسیاری از پژوهشگران روی انتقادات وارد شده به خوبی فکر می‌کنند و تلاش می‌کنند تا ایرادات مورد نظر در کارهای پژوهشی خود را به بهترین نحو ممکن برطرف نمایند. در حقیقت اگر پژوهشگری بخواهد در کار خود به بالاترین موفقیت برسد باید روحیه انتقادپذیری را در خود بالا ببرد.

کلام آخر

انجام کارهای پژوهشی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زیرا کارهای علمی و پژوهشی باعث رشد و پیشرفت یک جامعه و شکوفایی آن خواهد شد. نوشتن پایان نامه کارشناسی و کارشناسی ارشد، نوشتن رساله دکترا، انواع مقاله علمی و پژوهشی از مهمترین کارهای پژوهشی در یک جامعه هستند. برای تهیه و گردآوری همه این کارهای علمی، نیاز به یک پژوهشگر است. اما یک پژوهشگر خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟ برای یک پژوهشگر چه چیزی اهمیت دارد؟ آیا به هر فردی می‌توان یک پژوهشگر خوب گفت؛ قطعاً خیر. یک پژوهشگر خوب باید هرگونه تعصب را از خود دور کرده و در نهایت صداقت داده‌ها را برای خوانندگان خود جمع‌آوری کند. علاوه بر این باید دارای روحیه بالا در برخورد با مشکلات مسیر پژوهش باشد. همچنین بتواند نتایج تحلیل را به خوبی انجام دهد. امیدوارم با خواندن این مقاله اطلاعات کافی در مورد ویژگی‌های یک پژوهشگر خوب را کسب کرده باشید.

سوالات متداول

1. چرا یک پژوهشگر خوب اصل صداقت و درستی را رعایت می‌کند؟ زیرا اکثر کارهای پژوهشی برای رفع مشکلات جامعه انجام می‌شوند. رعایت صداقت و درستی منجر به ایجاد نتایج درست و صحیح می‌شود.
2. چرا یک محقق خوب باید دارای روحیه بالا باشد؟

انجام کارهای پژوهشی معمولاً سخت بوده و بسیاری از پژوهشگران در نیمه راه از انجام کار پشیمان می‌شوند. به همین دلیل انجام کارهای پژوهشی نیاز به روحیه بالا و پشتکار زیاد دارد.

3. چرا یک محقق خوب دست به نوآوری می‌زند؟

یک محقق با تجربه و برجسته به خوبی می‌داند آنچه که کار او را از کار سایر افراد متمایز می‌کند، وجود نوآوری و ایده‌های جدید است.