ساختار مقدمه پایان نامه چگونه است؟ نکات مهم آن چیست؟

ساختار اغلب پایان نامه ها تقریبا مشابه یکدیگر است. یعنی هر پایان نامه ای شامل یک سری بخش های مشخص با اطلاعات مخصوص به خود است. پس قبل از نوشتن و تکمیل فصول پایان نامه، لازم است تا با ویژگی هر فصل و نوع اطلاعات آن آشنا شویم. این کار باعث همگام سازی ساختار پایان نامه ما با دیگر پروژه های تحقیقاتی نوشته شده می‌شود. اولین و مهم‌ترین بخش از پایان نامه، مقدمه است. بخشی که مخاطب در همان مرحله اول با آن مواجه شده و اطلاعاتی نسبی از ماهیت کار شما به دست می‌آورد. به همین خاطر شاید نوشتن مقدمه به مراتب مهم‌تر از سایر بخش های دیگر باشد. پس قبل از شروع کار لازم است تا با ساختار مقدمه پایان نامه و نحوه نوشتن آن آشنا شویم‌. این مطلب از سایت کلام سبز، به توضیح در خصوص مقدمه پایان نامه و اصول نوشتن آن اختصاص دارد.

چه اطلاعاتی را باید در مقدمه پایان نامه آورد؟

خواننده برای اطلاع از جزئیات پایان نامه شما، به سراغ بخش مقدمه می‌رود. پس در این بخش باید یک سری توضیحات در خصوص روش های تحقیق خود ارائه دهیم. اینکه قبل از ما چه مطالعاتی در این زمینه انجام شده و به چه نتایجی رسیده اند؟ و ما به عنوان یک پژوهشگر قرار است که چه کاری انجام دهیم؟ پس برای آشنایی مخاطب با موضوع پایان نامه، داده ها و متغیرهای خود را معرفی می‌کنیم. سپس توضیح خواهیم داد که هدف از ما انجام و نگارش این پروژه تحقیقاتی چیست؟ یا دلیل و انگیزه شما برای انجام این کار تحقیقاتی چیست. اطلاعات وارد شده در این بخش از پایان نامه، می‌تواند پاسخگوی تمامی این سوالات باشد.

زمان مناسب برای نوشتن مقدمه

مقدمه شاید اولین بخش از پایان نامه باشد، اما نباید برای نوشتن آن خیلی عجله کرد. چون ذهنیت شما در ابتدای کار هنوز کامل نشده و تسلط آن چنانی بر موضوع ندارید. به همین خاطر مقدمه ای که خواهید نوشت، جذاب و خواندنی نمی‌شود. اما پس از ماه ها کار کردن بر روی موضوع و مواجه شدن با مشکلات کار، دید شما نسبت به موضوع کامل تر می‌شود. پس توانایی این را خواهید داشت که به زبانی ساده موضوع را برای مخاطب توضیح دهید تا جذب موضوع شود. چنین مقدمه ای به مراتب جذاب تر از زمانی خواهید بود که در ابتدای مسیر پژوهشی خود هستید.

البته هیچ اجباری برای رعایت این اولویت بندی در نوشتن پایان نامه وجود ندارد. حتی برخی بر این باورند که نگارش پایان نامه را باید از همان مقدمه شروع کرد تا پیشرفت پروژه مطابق برنامه باشد. اما تجربه ثابت کرده که مقدمه ای که در انتهای کار نوشته شود، جامع تر و دقیق تر خواهد بود.

روند بیان مطلب در مقدمه پایان نامه

برای تکمیل ساختار مقدمه پایان نامه و نوشتن آن، باید از جنبه های کلی موضوع شروع کرد. یعنی مقدمه را با جملات ساده و کلی شروع کرده و رفته رفته واژگان خود را تخصصی تر کنید. این شیوه منطقی از نگارش، در واقع شروع از کلیات به سمت جزئیات است. چون ذهن مخاطب شما در ابتدا آمادگی لازم برای درک موضوعات تخصصی را ندارد. اما بعد از ارائه یک سری توضیحات ابتدایی، چارچوب کلی موضوع مشخص می شود. این شیوه خاص از مقدمه نویسی باعث جذب مخاطب و ترغیب آن به مطالعه پایان نامه می‌شود.

طول مقدمه

هیچ محدودیتی برای نوشتن مقدمه پایان نامه وجود ندارد. پس شاید حجم مقدمه ای که شما برای پایان نامه خود می‌نویسید، بین یک پاراگراف تا چند صفحه باشد. حجم این بخش بستگی به رشته تحصیلی، حجم کلی پایان نامه و ساختار رایج برای پایان نامه نویسی در دانشگاه شما دارد. اما بهترین کار این است که قبل از تکمیل ساختار مقدمه پایان نامه، با استاد راهنما خود مشورت کنید. یا با مطالعه چند نمونه پایان نامه نوشته شده در دانشگاه، با ساختار رایج برای مقدمه آشنا شوید.

نکات مهم برای نوشتن مقدمه

علاوه بر توضیحاتی که برای ساختار مقدمه پایان نامه ارائه شد، باید یک سری فاکتور دیگر را در هنگام نوشتن مد نظر قرار داد. در نظر گرفتن این نکات باعث خوانایی و بهبود کیفیت محتوای شما خواهد شد. در ادامه یک توضیح اختصاری از این نکات را آورده ایم:

1 – مقدمه خود را با زبانی ساده بنویسید. استفاده خیلی زیاد از کلمات تخصصی و پیچیده در همان ابتدای کار، باعث سردرگمی خواننده می‌شود. به همین خاطر درک خوبی از پایان نامه و ماهیت آن پیدا نکرده و از مطالعه مقاله صرف نظر می‌کند. پس برای نوشتن مقدمه پایان نامه خود، از جملاتی کوتاه استفاده کنید.

2 – از مانور بیش از اندازه بر روی یک مفهوم خودداری کنید. چون تکرار مکررات و طولانی شدن بی دلیل مقدمه باعث خستگی مخاطب می‌شود. حتی شاید حوصله برخی از مخاطبان سر رفته و از ادامه مطالعه آن منصرف شوند.

3 – متن نوشته شده برای مقدمه باید منسجم و مرتب باشد. چون جذابیت یک متن وابسته به پیوستگی و چیدمان جملات آن است.

4 – از دید مخاطب به موضوع نگاه کنید. چون مخاطب شما هیچ گونه ذهنیتی از موضوع پایان نامه و جزئیات آن ندارد. پس برای آشنایی با موضوع و درک تحقیقات شما، به سراغ مقدمه می‌آید. به همین خاطر باید از زاویه دید او به موضوع نگاه کرده و ساختار مقدمه پایان نامه را تکمیل کنید.

5 – از پرداختن به موارد حاشیه ای بپرهیزید. چون برخی مفاهیم هستند که هیچ ارتباطی با موضوع پایان نامه شما ندارد. پس لازم نیست که توضیحات مربوط به آنها را در مقدمه و یا دیگر بخش های پایان نامه بیاورید.

6 – ساختار مقدمه پایان نامه شما دقیقا باید مطابق با موضوع و اهداف آن باشد. مثلا اگر در مقدمه خود ادعایی را مطرح کردید، حتما در ادامه باید آن را به نتیجه رسانده و اثبات کنید. چون هر گونه ناهماهنگی بین بخش های مختلف پایان نامه، از ارزش تحقیقاتی کار شما کم می‌کند.

7 – از بخش مقدمه خود نهایت استفاده را ببرید. مقدمه در اصل یک معرفی کوتاه از پایان نامه شما است. پس این به هنر شما بستگی دارد که تا چه اندازه از این فرصت، برای معرفی کار خود استفاده کنید. اگر متن شما جذاب و مختصر باشد، مخاطب ترغیب می‌شود که ادامه آن را هم بخواند. اما اگر متنی پیچیده و تخصصی برای مقدمه پایان نامه خود بنویسید، احتمال از دست دادن مخاطب زیاد خواهد بود.

کلام آخر

به جرات می‌توان گفت که تمامی بخش های پایان نامه مهم و حیاتی هستند. چون نه یک مقدمه قوی بدون پشتوانه ارزشی دارد، و نه مقاله ای قوی بدون یک معرفی نامه جذاب! چون اولین کاری که به عنوان یک محقق یا دانشجوی کارشناسی ارشد باید انجام دهید، معرفی موضوع به مخاطب است. مقدمه پایان نامه هم دقیقا همان نقش معرفی نامه برای کار تحقیقاتی شما دارد. پس باید برای نوشتن این بخش، ساختار اصولی مقدمه پایان نامه را در نظر بگیرید. در این مطلب به طور کامل در خصوص بخش مقدمه و شرایط نوشتن آن توضیح دادیم. این توضیحات به شما کمک خواهد کرد تا پایان نامه یا مقاله ای استاندارد بنویسید.