تفاوت پروپوزال و پایان نامه چیست ؟

تفاوت پروپوزال و پایان نامه در چیست؟ فک می‌کنم این سوال هزار بار از دانشجویان شنیدم!!! اما واقعاً تفاوت این دو تا در چیه؟ چرا خیلی از دانشجویان در ابتدای کار این دو رو با هم اشتباه میگیرن. من خودمم اولین باری که با نام این دوتا آشنا شدم همش تصور می‌کردم پروپوزال نام دیگه پایان نامس!!! الان که به اون روزا فک می‌کنم میبینم وای خدایا من چه فکر خنده‌داری می‌کردم!! اصلاً پروپوزال کجا و پایان نامه کجا…

بعد از نوشتن پایان نامه و دفاع از اون تازه متوجه شدم این مشکل من نبوده بلکه مشکل خیلی از دانشجوهاس. خیلی از دانشجوها با شنیدن این دو نام گیج میشن و فک می‌کنن این دو تا یکی هستند. ولی این تصور اشتباهه.

بعد از اتمام مقطع کارشناسی همه دانشجویان می‌تونند در دو شیوه آموزش محور و پژوهش محور به تحصیلات خودشون ادامه بدن. من یه مقاله در این زمینه با عنوان تفاوت شیوه آموزش محور و پژوهش محور نوشتم که شما عزیزان می‌تونید برای کسب اطلاعات بیشتر به این مقاله مراجعه کنید. در شیوه پژوهش محور دانشجویان باید واحد پایان نامه رو پاس کنند. هنگام اخذ این واحد با کلماتی مانند پروپوزال، پاورقی پایان نامه، بیان مسئله و… آشنا می‌شوند.

یکی از موضوعاتی که بسیاری از دانشجویان سر اون گیج میشن و اشتباه می‌کنن، تفاوت پروپوزال و پایان نامه هست. به همین دلیل چون خیلی از دانشجوها در این زمینه سوال داشتن؛ تصمیم گرفتم این مقاله رو برای شما بنویسم. پس اگه در این زمینه مشکل دارین همراه من باشین تا اطلاعات کاملی بدست بیارین و با تفاوت پایان نامه و پروپوزال آشنا بشید.

قبل از هرچیز شما باید با تعاریف پروپوزال و پایان نامه آشنا شوید تا بتوانید به تفاوت این دو پی ببرید. در ادامه شما رو با مفهوم پروپوزال و پایان نامه آشنا می‌کنم.

منظور از پروپوزال پایان نامه چیست؟

پروپوزال یک نوع طرح است که پیش از نوشتن پایان نامه باید تهیه شود. در حقیقت باید در پروپوزال کارهایی را که می‌خواهید انجام دهید به صورت کلی برای استاد راهنما و افرادی که می‌خواهند آن را تایید نمایند بنویسید.

در صورتی که اساتید مربوطه پس از بررسی طرح آن را بپذیرند، دانشجو قادر به انجام کلیه کارهای بعدی مانند نوشتن پایان نامه است. اما هنگامی که اساتید مربوطه این طرح را نپذیرند، دانشجو باید مجدداً طرح مورد نظر یا موضوع تحقیق را تغییر دهد. این تغییرات تا زمانی انجام می‌شود که اساتید دانشگاه طرح مورد نظر را بپذیرند.

بخش‌های مختلف پروپوزال: تفاوت پایان نامه و پروپوزال

مانند هر کار علمی و پژوهشی دیگری، پروپوزال نیز از بخش‌های مختلفی برخوردار است. البته نظر اساتید دانشگاه هم در مورد بخش‌های مختلف بسیار مهم است.

در هرحال یک فرم استاندارد و نهایی برای نوشتن پروپوزال تنظیم شده است که بیشتر دانشگاه‌های کشور آن را تایید کرده‌اند.

در ادامه با قسمت‌های مختلف یک پروپوزال استاندارد آشنا می‌شوید:

• نام عنوان پروپوزال و شرح آن: در این قسمت باید
• عنوان پایان نامه
• نام دانشگاه
• نام دانشکده
• رشته تحصیلی
• نام محقق
• نام استاد راهنما و مشاور
• تاریخ دفاع از پروپوزال

بیان شود.

• فهرست مطالب

در این قسمت باید فهرست کارهایی که باید انجام شوند بیان شود.

• چکیده

در قسمت چکیده شما خلاصه‌ای از پروسه کارهایی که می‌خواهید انجام دهید را در اختیار اساتید می‌گذارید.

• بیان مسئله

در این قسمت به بیان مسئله خود می‌پردازید.

• اهمیت و ضرورت تحقیق

در این بخش باید توضیح دهید چرا اصلاً باید این تحقیق را انجام دهید؟ آیا این تحقیق به رفع مشکلی از مشکلات جامعه منجر می‌شود؟

• مبانی نظری تحقیق
• سوالات یا فرضیات تحقیق
• مدل مفهومی
• بررسی منابع
• مواد و روش‌ها
• نتایج مورد انتظار
• منابع و ماخذ

همه این موارد در پروپوزال برای نشان‌دادن پروسه طرح است.  درحقیقت تا هنگامی که پروسه نوشتن پروپوزال به درستی انجام نشود شما نمی‌توانید پروسه نوشتن پایان نامه خود را شروع کنید. پس اول باید پروپوزال تایید و بعد پایان نامه نوشته شود.

پایان نامه چیست؟ تفاوت پروپوزال و پایان نامه

در مقاله پایان نامه چیست؛ شما عزیزان را با پایان نامه آشنا کردم. اما در این مقاله توضیحاتی کوتاه و مختصر درباره نوشتن پایان دوباره در اختیار شما می‌گذارم تا به تفاوت پروپوزال و پایان نامه پی ببرید.

بعد از تایید پروپوزال، پروسه کارهای پایان نامه شروع می‌شود. معمولاً پروپوزال در چند برگ تهیه و به تایید میرسد. اما حجم پایان نامه برخلاف پروپوزال در چند برگ نیست. حجم پایان نامه معمولاً بالای 100 صفحه است. در این حجم زیاد باید کلیه کارهای پژوهشی انجام شده توسط دانشجو به به طور کامل توضیح داده شود. این متن نباید کپی باشد. همچنین براساس حکم شرعی پایان نامه نویسی، نوشتن پایان نامه توسط دیگران حرام است.

به همین دلیل همیشه تلاش کنید تا پایان نامتون، خودتون بنویسید. پروپوزال به صورت خلاصه و مختصر  و کلی تهیه می‌شود. اما در پایان نامه باید به صورت کلی به شرح تمام جزئیات بپردازید. همچنین بعد از نوشتن پایان نامه زیر نظر استاد راهنما و مشاور باید در جلسه دفاع پایان نامه حاضر شده و از آن دفاع کنید. بعد از پذیرش پایان نامه و اخذ نمره آن قادر به دریافت مدرک خود هستید.

 آشنایی با بخش‌های پایان نامه

از مهمترین شباهت‌های پروپوزال و پایان نامه می‌توان به این موضوع اشاره کرد که هر دو دارای بخش‌های مختلفی هستند که در ادامه با بخش‌های پایان نامه آشنا می‌شوید:

• صفحه عنوان
• صفحه تقدیم
• صفحه سپاسگزاری
• چکیده
• فهرست
• متن اصلی: درآن فصل‌های زیر وجود دارد.

1. فصل اول: کلیات تحقیق

در این فصل به صورت کلی درباره کارهایی که قرار است در پژوهش انجام دهیم؛ صحبت می‌کنیم. از مهمترین این موارد می‌توان به مقدمه، سوال، فرضیه‌ها و… اشاره کرد.

2. فصل دوم: مرور ادبیات تحقیق

این فصل همینطور که از نامش پیداست مروری بر نظریات افراد قبلی و پیشینه پژوهش دارد. در حقیقت در این بخش نظریاتی که تاکنون درباره این موضوع مطرح شده به صورت خلاصه و با ذکر منابع آن بیان می‌شود. همچنین کلیه پژوهش‌هایی که قبل از این درباره این موضوع انجام شده مطرح و نقد و بررسی آنها انجام می‌شود.

3. فصل سوم: روش تحقیق

برای انجام کارهای علمی و پژوهش‌ها روش‌های تحقیق متنوعی وجود دارد که در ادامه با آنها آشنا می‌شوید:

• توجه به هدف روش تحقیق ( بنیادی، کاربردی و توسعه‌ای)
• توجه به گردآوری آمار و اطلاعات ( توصیفی، تحلیلی و توصیفی- تحلیلی )

در پایان نامه حتماً باید جامعه آماری مورد نظر خود را به صورت شفاف بیان کنید. همچنین درباره نحوه جمع‌آوری اطلاعات و نمونه‌گیری به طور کامل توضیح دهید. چرا اصلاً از این روش استفاده کردید؟

4. فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

در این فصل باید به تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده از جامعه آماری بپردازید و این نتایج را با نتایج پژوهش‌های قبلی مقایسه کنید.

5. فصل پنجم: نتیجه گیری

در فصل نتیجه‌گیری، نتیجه پژوهش‌ها و دستاوردهای خود را نسبت به تحقیقات گذشته بیان می‌کنید.

بعد از اتمام کلیه توضیحات خود می‌توانید درباره کاربردهای عملی این پژوهش صحبت کنید.

6. فصل ششم: منابع

این فصل با اینکه در آخر پایان نامه آمده اما از مهمترین فصول پایان نامه محسوب می‌شود. در این فصل باید منابع استفاده شده در متن به طور کامل بیان شوند. اما چرا این کار ضرورت دارد؟ زیرا از این طریق کسی نمی‌تواند به شما اتهام انواع سرقت علمی را وارد کند.

چه تفاوت دیگری بین پروپوزال و پایان نامه هست؟

• استخراج مقاله

شما عزیزان می‌توانید انواع مقاله علمی را از دل پایان نامه استخراج و در مجلات معتبر به چاپ برسانید اما این کار را نمی‌توانید در مورد پروپوزال انجام دهید.

• استخراج کتاب

قطعاً داشتن کتاب به افزایش بار علمی و آینده درخشان شما در زمینه تحصیلی و کاری کمک زیادی می‌کند. اما شما عزیزان تنها می‌توانید پایان نامه را به کتاب تبدیل کنید نه پروپوزال را!!

• تفاوت در جزئیات

همانطور که گفتم در پایان نامه به جزئیات بیشتر توجه می‌شود. اما در پروپوزال مطالب به صورت کلی و خلاصه بیان می‌شوند.

• تفاوت در حجم:

پروپوزال در چند صفحه تهیه می‌شود و پایان نامه دارای تعدادی زیادی صفحه است که این صفحات به صورت جلد شده در اختیار استادان قرار می‌گیرد.

• متفاوت در اهداف

در پایان نامه علیرغم هر نوع مشکل در سرراه تحقیق باید همه تلاش خود را انجام دهید تا بتوانید به نتیجه و تفسیری از متغیرها دست پیدا کنید. اما در پروپوزال فقط اهداف تحقیق و موانع و محدویت‌های موجود در مسیر تحقیق بیان می‌شود.

• تفاوت در بخش نتیجه‌گیری

وجود بخش نتیجه‌گیری در پایان نامه الزامی است. اما در پروپوزال چیزی به نام نتیجه‌گیری نیست.

• تفاوت در واحد درسی

هنگامی که نوبت به نوشتن پایان نامه می‌شود حتماً باید این واحد درسی را اخذ نمایید. اما برای نوشتن پروپوزال چیزی به نام واحد درسی وجود ندارد. در حقیقت پروپوزال بخشی از پروسه انجام پایان نامه است.

• تفاوت در فصل‌بندی

در پروپوزال فصل‌بندی وجود ندارد. اما در پایان نامه تعداد فصول مشخص شده است و باید توضیحات هر فصل مطابق با عنوان فصل در آن نوشته شود. به عنوان مثال در قسمت نتیجه‌گیری، باید حتماً فقط به نتایج به دست آمده از روش‌های آماری تاکید شود.

• وجود پروپوزال در دل پایان نامه

در پاسخ به این سوال که فصل اول پایان نامه همان پروپوزال است باید بگویم کسانی که پایان نامه کارشناسی ارشد را نوشته‌اند به خوبی می‌دانند که پروپوزال فصل سوم پایان نامه است. به همین دلیل می‌توان گفت پروپوزال در دل پایین نامه جا گرفته است.

• تفاوت در شروع تحقیق

ابتدا باید پروپوزال آماده و توسط اساتید تایید شود سپس در مرحله بعد نوشتن پایان نامه شروع می‌شود. در حقیقت بدون نوشتن پروپوزال نمی‌توان نوشتن پایان نامه را آغاز کرد.

• تفاوت در تجریه و تحلیل روش‌ها

در پروپوزال یکسری روش مطرح می‌شود. در پایان نامه همین روش‌ها تجزیه و تحلیل شده و در بخش نتیجه‌گیری، نتیجه این تجزیه و تحلیل اعلام می‌شود.

• تفاوت در هدف

ممکن است پروپوزالی توسط دانشجو نوشته شود که قبلاً کار شده اما در هر حال این پروپوزال رد می‌شود. اما در پایان نامه تا به حال کسی چنین تحقیقی انجام نداده و محتوا یونیک است.

• اندازه تحقیقات

در پروپوزال شما به تحقیقات زیادی نیاز ندارید. اما در پایان نامه باید یک پروژه تحقیقاتی بزرگ را انجام دهید.

• تفاوت در زمان

زمان پروپوزال مربوط به آینده است. در حالی که زبان نوشتن پایان نامه باید به حالت ماضی و براساس زمان گذشته باشد.

• تفاوت در پروسه کار

پروپوزال به یک مسئله می‌پردازد؛ اما پایان نامه بر نتیجه کار بسیار تاکید می‌کند.

• پایان نامه حاصل یک پروپوزال!!!

بله درست است هر پایان نامه‌ای ابتدا با نوشتن یک پروپوزال شروع می‌شود. اما باید به این نکته مهم توجه داشته باشید که الزاماً هر پروپوزالی که نوشته شود تبدیل به پایان نامه نخواهد شد. زیرا ممکن است توسط اساتید دانشگاه رد شود.

کلام آخر

تفاوت پروپوزال و پایان نامه در چیست؟ چرا بسیاری از دانشجویان این دو را باهم اشتباه می‌گیرند؟ درست است که پروپوزال و پایان نامه با حرف پ شروع می‌شوند. اما تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. بسیاری از دانشجویان در اکثر مواقع این دو را با هم اشتباه می‌گیرند. اگر نمونه پروپوزال پایان نامه ارشد را نگاه کنیم خواهیم دید که پروپوزال  معمولاً در چند صفحه تهیه می‌شود.

در حالی که حجم پایان نامه بالا بوده و به همین دلیل بسیاری از دانشجویان پس از اتمام پایان نامه اقدام به تبدیل پایان نامه به کتاب می‌کنند. همچنین ابتدا باید پروپوزال تهیه شده و بعد از تایید آن توسط اساتید دانشگاه، دانشجویان می‌توانند شروع به نوشتن پایان نامه نمایند. در پروپوزال همه چیز باید به صورت خیلی کوتاه و مختصر توضیح داده شود. شما عزیزان با خواندن نمونه پروپوزال پایان نامه  خود یک پایان نامه به خوبی تفاوت این دو پی می‌برید.

 اما در پایان نامه باید مطالب را همراه با کوچکترین جزئیات بیان کنید. تنها پس از آماده کردن پایان نامه و ارائه آن در جلسه دفاع و کسب نمره قادر به اخذ مدرک خود هستید.

 امیدوارم با خواندن این مقاله اطلاعات کافی در زمینه تفاوت پروپوزال و پایان نامه کسب کرده باشید.