تقسیم بندی انواع مقالات علمی چگونه انجام می‌شود؟

تقسیم بندی انواع مقالات علمی چگونه انجام می‌شود؟

چرا تقسیم‌بندی مقالات این همه اهمیت دارد؟

انجام کارهای علمی و پژوهشی از بزرگترین دغدغه‌های پژوهشگرانی است که علاوه بر رشد خود به رشد آینده علمی جامعه خود نیز می‌اندیشند.

از مهمترین کارهای علمی می‌توان به پایان نامه، کتاب، انواع مقاله علمی  و… اشاره کرد. اهمیت نوشتن پایان نامه و رساله دکترا در مقطع ارشد و دکترا به حدی زیاد است که بسیاری از دانشجویان اقدام به تحصیل مجدد درمقطع دکترا و یا تحصیل مجدد در مقطع کارشناسی ارشد می‌کنند.

این کار باعث می‌شود تا حجم کارهای پژوهشی آنها افزایش یابد. حتی بسیاری از دانشجویان از مقطع کارشناسی، رشته‌هایی را انتخاب می‌کنند که پایان نامه داشته باشد. زیرا می‌توانند تبدیل پایان نامه به کتاب و یا استخراج مقاله از پایان نامه خود را برای داشتن کارهای علمی بیشتر انجام دهند.

اگر پژوهشگران بتوانند مقالات خود را در انواع مجلات علمی و معتبر به چاپ برسانند، یک رزومه قوی خواهند داشت؛ این رزومه قوی شانس آنها را برای استخدام در شرکت‌های معتبر و پذیرش در دانشگاه‌های خارج از کشور بالا می‌برد.

گاهی اوقات افراد زمان کمی برای قوی کردن رزومه خود در اختیار دارند، به همین دلیل باید در کمترین زمان ممکن مقاله خود را به چاپ برسانند. معمولاً انجام کارهای پژوهشی به زمان و انرژی زیادی نیاز دارد. به همین دلیل پروسه انجام آنها معمولاً بسیار طولانی بوده و دیر به نتیجه می‌رسند.

البته پژوهش‌هایی نیز وجود دارند که قبل از رسیدن به نتیجه پژوهش نیز می‌توانید آن را برای مجله ارسال و از مجله اکسپت بگیرید. همچنین پیش از اقدام به چاپ مقاله باید کمی در مورد پژوهش خود تحقیق و در آن زمینه تسلط کافی داشته باشید.

این روزها برای چاپ مقاله انتشارات گوناگونی وجود دارند. هرکدام از این انتشارات در زمینه‌های مختلف پژوهشی فعالیت می‌کنند. به همین دلیل پژوهشگران باید انتشاراتی را انتخاب کنند که متناسب با موضوع پژوهش آنها باشد. در ادامه با تقسیم بندی انواع مقالات علمی آشنا می‌شوید.

ضرورت شناخت انواع مقالات علمی

همه افرادی که قصد انجام کارهای پژوهشی مانند مقاله را دارند، باید با تقسیم بندی انواع مقالات علمی آشنا شوند.

در حقیقت پژوهشگر باید درباره اجزای تشکیل دهنده مقاله علمی، مجله مورد نظر و…اطلاعات کاملی کسب کند. علاوه براین آشنایی با انواع پژوهش‌های علمی مانند انواع مقالات برای ارسال مقالات برای مجلات مختلف لازم و ضروری است.

هنگامی که درباره انواع مقاله و نوشتن آنها اطلاعات کاملی کسب می‌کنید، به راحتی قادر به انتخاب مناسب‌ترین مجله برای انتشار مقاله خود خواهید بود.

آشنایی با تقسیم بندی انواع مقالات علمی

آشنایی با رایج ترین تقسیم بندی مقالات علمی به شما برای شناخت انواع مقالات کمک زیادی می‌کند. معمولاً برای بررسی انواع مقاله علمی به سه آیتم توجه می‌شود. این سه آیتم شامل موارد زیر هستند:

• ساختار و محتوای نگارشی
• بستر انتشار
• مدل دسترسی

در ادامه درباره این موارد اطلاعات زیادی کسب می‌کنید.

توجه به نوشتن مقاله براساس ساختار و محتوای نگارشی

در ادامه تقسیم بندی انواع مقالات علمی از لحاظ ساختار و محتوای نگارشی بررسی می‌شود. پس همراه من باشید.

1. آشنایی با مقاله اصیل پژوهشی

منظور از مقاله اصیل پژوهشی چه نوع مقاله‌ای است؟ همانطور که از نام این نوع از مقاله مشخص است؛ این مقاله اصیل بوده و هیچ نوع مشابهی ندارد. به عبارت دیگر متن این پژوهش یونیک بوده و هیچ کس قبل از نویسنده چنین پژوهشی را تولید نکرده است.

برای نوشتن این کار تحقیقی، پژوهشگر خود به انجام تحقیقات می‌پردازد و یافته‌های به دست آمده را به صورت یک مقاله در اختیار افراد دیگر قرار می‌دهد. اکثر کارهای پژوهشی مانند پایان نامه و یا مقاله پژوهشی در جواب یک سوال نوشته شده‌اند.

این نوع از پژوهش‌ها همانطور که گفتیم جز موضوعاتی هستند که قبلاً درباره آنها تحقیقاتی انجام نشده و حالا اگر تحقیقی انجام شود، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. در واقع، بسیاری از مجلات معتبر به دنبال چاپ چنین کارهای پژوهشی هستند.

زیرا همانطور که قبلاً برای شما عزیزان توضیح دادم یک مجله در صورت چاپ مقالات بی‌کیفیت از لیست پایگاه خود که می‌تواند پایگاه استنادی جهان اسلام و یا پایگاه مقاله ISI باشد خارج می‌شود.

با توجه به اینکه متن این نوع از پژوهش یونیک بوده باید از انواع سرقت علمی اجتناب کرد. به عبارت دیگر هنگام استفاده از پژوهش‌های دیگران حتماً باید نام نویسنده و… ذکر شود. رفرنس‌دهی در انجام کارهای پژوهشی بسیار مهم است. زیرا نشان می‌دهد شما در کار خود نهایت صداقت را دارید و به دنبال تولید پژوهش مورد نظر خود هستید نه سرقت محتوای دیگران.

همچنین پژوهشگر باید در نوشتن این نوع از پژوهش اخلاق حرفه‌ای داشته و برای پژوهش‌های قبلی احترام زیادی قائل باشد. این از بزرگترین ویژگی‌های یک پژوهشگر خوب است. اگر بتوانید یک مقاله پژوهشی یونیک نوشته و در مجلات معتبر به چاپ برسانید، برای خود یک آینده روشن از لحاظ کاری و تحصیلی رقم زده‌اید. این نوع از مقاله مخصوصاً برای افرادی که می‌خواهند در دانشگاه‌های خارج تحصیل کنند، یک فرصت عالی است.

2. آشنایی با مقاله تحليلی

این نوع از مقاله همانطور که از نامش پیداست، با تجزیه و تحلیل انجام می‌شود. در این نوع از مقاله پژوهشگر تحقیقات سایر پژوهشگران قبلی را بررسی و با تحلیل این پژوهش‌ها، نظریه جدیدی را با استدلال و تحلیل خود استخراج می‌کند. همچنین بعضی از نویسندگان همان نظریه‌های پیشین را دوباره بررسی و اطلاعات جدیدی به این پژوهش‌ها اضافه می‌کنند. گاهی اوقات بسیاری از پژوهشگران، نظریه‌های پژوهشگران قبلی را نیز بررسی می‌کنند.

3. مقاله مروری

منظور از مقاله مروری چیست؟ مقاله مروری به مقاله‌ای گفته می‌شود که سایر مقالات و پژوهش‌ها را در یک زمینه خاص بررسی کرده و در پایان متنی به صورت مختصر و مفید در اختیار مخاطب خود قرار می‌دهد.

 اما چرا انجام مقاله مروری صورت می‌گیرد؟

در واقع، هدف از این نوع از پژوهش؛ بررسی مشکلات مهم در زمینه انجام پژوهش و تفاوت‌های آنها با یکدیگر است.

معمولاً متن مقاله مروری مانند سایر مقالات زیاد طولانی نبوده و هنگام نوشتن مقاله برای چاپ در یک مجله باید به قوانین و آیین‌نامه نگارشی آن مجله توجه کرد.

به همین علت قبل از شروع کار مقاله حتماً از ویراستار مجله مورد نظر درباره حجم مقاله و تعداد کلمات مورد نظر اطلاعات کسب کنید.

چه کسانی از مقاله مروری نفع می‌برند؟ بسیاری از پژهشگران و دانشجویان فرصت کافی برای مطالعه انواع مقاله پژوهشی و… را ندارند. مقاله مروری با خلاصه کردن مطالب این نوع از مقالات این امکان را به پژوهشگران می‌دهد تا در زمانی بسیار کوتاه مقالات مختصر و مفید را به جای مقالات طولانی مطالعه نمایند. اینطوری دانشجویان می‌توانند در کمترین زمان ممکن اطلاعات بیشتری پیرامون موضوع خود کسب کنند. در ساختار مقاله مروری بخش‌هایی مانند عنوان، چکیده، مقدمه، روش مطالعه، یافته‌ها، نتیجه‌گیری، تقدیر و تشکر، فهرست‌ها و… وجود دارند.

مقاله مروری دارای انواع مختلفی است که بارزترین اختلاف این مقالات در تعداد کلمات و نوع نگارش مقاله می‌باشد. در ادامه با انواع مقالات مروری آشنا می‌شوید:

• مقاله مروری روایتی

در این نوع از مقاله به موضوعات جامع و کلی پرداخته می‌شود. همچنین این نوع از مقاله به خلاصه مطالعات اولیه بیشتر اشاره دارد.

برای نوشتن مقاله مروری روایتی نویسنده باید تجربه خوبی داشته باشد. زیرا گاهی اوقات فرضیه‌ای ارائه نشده و یا با روش‌های معمول و رایج نمی‌توان نتیجه‌گیری را انجام داد. در این مواقع نویسنده باید براساس تجربه و دانش خود، بخش نتیجه‌گیری را کامل کند.

• مقاله مروری نظام مند

برای انجام این نوع از مقاله باید دقت زیادی به خرج دهید. شروع مقاله با یک فرضیه است. برای رسیدن به نتیجه از تجزیه و تحلیل‌های آماری و… استفاده می‌شود.

4. گزارش‌ها یا نامه‌های کوتاه

این نوع از مقاله همانطور که از نامش پیداست؛ در قالب یک گزارش مختصر و مفید از یک مقاله پژوهشی تهیه می‌شوند. از آنجا که این نوع از مقاله از روی مقاله علمی و پژوهشی تهیه می‌شود، باید حتماً ابتدا مقاله علمی و پژوهشی نوشته و بعد مقاله گزارشی نوشته شود.

5.  مطالعات موردی

 مطالعات موردی همانطور که از نامش مشخص است به بررسی و پژوهش پیرامون یک مورد اختصاصی می‌پردازد. این نوع از مقاله معمولاً بیشتر در زمینه تحقیقات پزشکی به کار می‌رود. به عنوان مثال در وضعیت‌های خاص پزشکی، پزشکان به دنبال درمان‌هایی خاص برای درمان بیمار هستند.

در واقع، این نوع از پژوهش‌ها به مطالبی می‌پردازند که هنوز برای جامعه و افراد شناخته شده نیستند. برای انجام این نوع از پژوهش فرد حتماً باید دانش و تجربه کافی را داشته باشد.

6.  مقاله نظری

در این نوع از مقاله نویسنده یک پژوهش خاص را بررسی می‌کند. در واقع، پژوهشگر به بررسی کلیه جنبه‌های تحقیق پرداخته و نقاط قوت و ضعف تحقیق را بیان می‌کند. متن این نوع از مقاله‌ها طولانی نبوده و تقریباً حدود 2000 کلمه می‌باشد. به همین دلیل پژوهشگر باید در همین متن کوتاه نقاط ضعف و قوت را بیان کند.

7.  نقد کتاب

مقاله برای نقد انواع کتاب از مفیدترین مقاله‌ها است. این نوع از مقاله دارای متن کوتاهی بوده و در کمترین زمان ممکن نوشته می‌شود.

اما هدف از نوشتن این نوع از مقالات چیست؟ در این نوع از مقاله نویسنده نظرات خود را درباره کتاب‌های یک موضوع خاص مطرح می‌کند. نوشتن این نوع از مقاله و همچنین مقاله‌های کنفرانسی بهترین راهکار برای محققانی است که تازه شروع به کارهای پژوهشی کرده‌اند.

تقسیم‌بندی انواع مقالات علمی از لحاظ محل انتشار چگونه است؟

1. مقاله ژورنالی: مقالات ژورنالی یونیک بوده و کیفیت و اعتبار بالایی دارند. این نوع از مقالات در پایگاه‌های خارج از کشور مانند آی اس آی، اسکوپوس و… به چاپ می‌رسند. همچنین در داخل کشور نیز در داخل انواع مجلات علمی و پژوهشی افراد می‌توانند مقاله خود را به چاپ برسانند. برای نوشتن انواع مقالات ژورنالی باید همانطور که قبلاً توضیح دادم آیین‌نامه نگارشی مجله مورد نظر را بررسی کنید. برای انجام این کار باید به وبسایت مجله مورد نظر بروید.
2. مقاله کنفرانسی: همانطور که از نام این نوع از مقاله مشخص است برای انواع کنفرانس و ارائه در این کنفرانس‌ها آماده می‌شود. نوشتن مقالات کنفرانسی نسبت به سایر مقالات بسیار ساده است. معمولاً اساتید دانشگاه در ابتدای انجام انواع کارهای پژوهشی به دانشجویان توصیه می‌کنند که کار پژوهشی خود را با مقاله کنفرانسی آغاز کنند. بعضی از مقالات کنفرانسی در صورت داشتن بار علمی و کیفیت بالا برای مجلات معتبر ارسال می‌شوند.

تقسیم‌بندی مقالات علمی از لحاظ دسترسی چگونه است؟

منظور از دسترسی مقاله چیست؟ هنگامی که صحبت از دسترسی می‌شود یعنی افراد دیگر برای خواندن این مقاله و دسترسی به آن باید هزینه‌ای پرداخت کنند یا خیر.

این مقالات شامل مقالات اپن اکسس و کلوز اکسس هستند. بعضی از افراد تصور می‌کنند که مقالات اپن اکسس دارای بار علمی بالایی نیستند؛ در حالیکه این تصور اشتباه بوده و بسیاری از مقالات اپن اکسس جز مقالات آی اس آی هستند!!!

1. مقاله اپن اکسس: این نوع از مقاله با هدف افزایش بار علمی جامعه و نویسندگان نوشته می‌شود. به همین دلیلبه صورت رایگان و بدون پرداخت هیچ نوع هزینه‌ای در اختیار پژوهشگران قرار می‌گیرد. اما پژوهشگران برای چاپ این نوع از مقالات باید مبلغ تعیین شده را به حساب نشریه واریز نمایند.
2. مقاله کلوز اکسس: نام دیگر این نوع از مقالات، مقالات پولی است. اما چرا این مقالات به مقالات پولی معروف هستند؟ زیرا پژوهشگر برای چاپ مقاله خود هیچ نوع هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند. اما هر شخصی بخواهد این مقالات را مطالعه کند، حتماً باید برای مطالعه هزینه به حساب نشریه واریز کند.

تقسیم بندی براساس مجله چاپ شده

1. مقالات ISI

از معتبرترین مقالات علمی و پژوهشی،  انواع مقالات ISI هستند. اما مقاله آی اس آی چیست؟ همه مقالاتی که در پایگاه ISI به چاپ می‌رسند جز مقالات آی اس آی هستند. این نوع از مقالات دارای اعتبار بسیار بالایی بوده و تاثیر زیادی در پذیرش مصاحبه دکترا و کاری دارند. حتی برای مهاجرت تحصیلی و گرفتن بورسیه تحصیلی نیز، بهترین راهکار نوشتن این نوع از مقاله است.

2. مقالات اسکوپوس

این پایگاه اطلاعاتی توسط فردی به نام الزویر تاسیس شده است. این موسسه مانند موسسه آی اس آی بوده با این تفاوت که مقالاتی که در این پایگاه به چاپ می‌رسند مقالات اسکوپوس هستند.

3.  مقالات ISC

نام دیگر این پایگاه آی اس سی است. همچنین مقالاتی که در این نشریات این پایگاه به چاپ می‌رسند، تحت عنوان مقالات آی اس سی شناخته می‌شوند.

این پایگاه تنها قابل استفاده برای پژوهشگران جهان اسلام است. همچنین این پایگاه استانداردهای مخصوص به خود را دارد که پژوهشگران براساس این استانداردها باید به نوشتن مقاله بپردازند. این پایگاه مکانی برای خلق انواع آثار علمی و پژوهشی، پژوهشگران مسلمان است. در این پایگاه پژوهشگران مسلمان از نقاط مختلف جهان کارهای پژوهشی یکدیگر را مشاهده می‌کنند.

آشنایی با انواع مجلات علمی برای چاپ مجله

پس از نوشتن مقاله باید یک مجله برای انتشار آن انتخاب کنید. هر چه مقاله شما با کیفیت‌تر باشد، مجلات معتبرتری آن را چاپ می‌کنند. نشریات معتبر علمی شامل نشریات داخلی و خارجی هستند.

از مهمترین نشریات داخلی می‌توان به نشریات علمی تخصصی، پژوهشی و انواع مقالات علمی ترویجی اشاره کرد. از مهمترین نشریات خارجی نیز می‌توان به

• پایگاه استنادی جهان اسلام
• اسکوپوس
• مقالات آی اس آی

و… اشاره کرد.

کلام آخر

نوشتن انواع مقاله و کارهای پژوهشی تاثیر زیادی در رشد و پیشرفت جامعه و همچنین نویسنده دارد. از مهمترین کاربردهای انواع مقاله، بالا بردن شانس پذیرش در مصاحبه دکترا و مصاحبه انواع موقعیت‌های شغلی است.

بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان و همچنین پژوهشی به دنبال افرادی خلاق و با دانش در نوشتن انواع مقاله علمی هستند. زیرا کارفرماها معمولاً پروژه‌های خود را به شرکت‌های می‌سپارند که کارشناسانی متخصص و با تجربه از طریق انجام انواع کارهای پژوهشی مانند انواع مقاله دارند.

به همین دلیل آشنایی با ساختار و تقسیم بندی انواع مقالات علمی اهمیت بسیار زیادی برای پژوهشگران دارد.

انواع مقاله علمی شامل پژوهشی، علمی ترویجی، اسکوپوس، آی اس آی، مقاله علمی کوتاه و… هستند. در نوشتن مقاله باید به نکات خاصی توجه کرد. به عنوان مثال هر مجله‌ای قوانین ویراستاری مخصوص به خود را دارد که باید در هنگام نوشتن به آیین‌نامه نگارشی مجله حتماً توجه شود.

زیرا در صورت عدم رعایت دستورات نگارشی مجله، مقاله شما برای چاپ در مجله رد خواهد شد. در این مقاله به معرفی جامع مقالات پرداخته شد. امیدوارم با خواندن این مقاله اطلاعات کافی در مورد تقسیم بندی انواع مقالات علمی به دست آورده باشید. ولی در صورتی که باز هم هنوز ابهامی دارید می‌توانید آن را با من در میان بگذارید.